Norovirüs Nedir?
Kış aylarının gelmesiyle ya da geçiş mevsimlerine giriş yapılmasıyla birlikte insanlar, daha önce duymadıkları pek çok hastalık adına aşina olmaya başlarlar. Ancak hastalıkların bu kadar artış göstermesinin nedeni sanıldığı gibi hava değişimleri değil, insanların kapalı alanlarda daha uzun süre geçirmesidir. Özellikle okula giden çocuğu olan aileler, bu bulaşıcı enfeksiyon ve hastalıklardan nasibini daha çok alırlar. Bu sene itibariyle de ailelerin en çok duyduğu enfeksiyon çeşitlerinden biri Norovirüs’tür. Peki, norovirüs nedir? Nasıl belirtiler verir?
Norovirüs, ilk olarak 1972 senesinde Norwalk, OH kasabında görülmüştür. Bu nedenle de çok uzun yıllar boyunca “Norwalk Virüsü” olarak adlandırılmıştır. Dünya çapında akut gastroenteritin (ishal ve kusma hastalığı) en yaygın nedeni olarak Norovirüs kabul edilmektedir. Bu hastalık, yiyecek ve içecek yoluyla hızla yayılır ve ciddi sağlık sonuçları olabilir.
Norovirüs Belirtileri
Eğer bir norovirüs enfeksiyonu kaparsanız, virüse maruz kaldıktan sonraki bir ya da iki gün içinde sağlıklı hissetmekten hızlıca berbat hissetmeye geçersiniz. Mide bulantısı, kusma (küçük çocuklarda daha sık görülür), sulu ishal (yetişkinlerde daha sık görülür) ve mide krampları bu hastalıktaki sık görülen semptomlardır. Diğer norovirüs semptomları ise şu şekildedir:
- Titreme
- Kas ağrısı
- Baş ağrısı
- Düşük ateş
- Tükenmiş hissetme
Bu semptomların çoğu tehlikeli değildir, ancak ishal ve kusma vücudunuzu susuz bırakabilir. Dehidrasyon ve besin eksikliğinden kaynaklanan yetersiz beslenme ise en çok çocukları ve yaşlıları etkiler.
Norovirüs semptomlarınız varsa, doktorunuz hasta olup olmadığınızı belirlemek için dışkı testi yapabilir. Bununla birlikte, bir norovirüs teşhisi genellikle sadece semptomlara göre yapılır.
Norovirüs Tedavi Edilebilir mi?
Bu enfeksiyona karşı korunmak için mevcut bir aşı olmadığı gibi, hastalığı tedavi etmek için de özel bir ilaç yoktur. Eğer virüse sahipseniz, antibiyotikler size yardımcı olmaz. Bunun nedeni, antibiyotiklerin virüsleri değil bakterileri öldürmesidir.
Enfekte olan kişiler için hidrasyon, son derece önemlidir. Kusma ve ishalden kaybedilen sıvıları geri kazanmak için bu insanların, bol su içmesi gerekir. Bazı durumlarda ise kişilerin intravenöz sıvılar (damarınıza verilen sıvılar) için hastaneye yatması gerekebilir.
Bir norovirüse yakalandığınızda yapabileceğiniz en iyi şey; doktorunuzu aramak, semptomlarınızı (özellikle dehidrasyon) yönetmek ve evde kalmaktır. Norovirüsünüz olduğunu düşünüyorsanız, hemen bir sağlık uzmanınıza başvurmalısınız.
Norovirüsün Sebepleri ve Risk Faktörleri
İnsanlar, kontamine yiyecek ve içecekleri yediklerinde ya da içtiklerinde norovirüsler ile enfekte olurlar. Bazı norovirüs salgınları, çiğ ya da az pişmiş istiridyelerin yanı sıra çiğ meyve ve sebzelerle de ilişkilendirilmiştir. Virüs bulaşmış bir nesneye ya da yüzeye dokunup ardından burnunuza, ağzınıza veya gözlerinize dokunursanız da enfekte olma ihtimaliniz oldukça yüksektir.
Norovirüsler, zorlu ve oldukça bulaşıcı oldukları için restoranlar, kreşler ve bakım evleri gibi yakın çevrelerde gelişirler. Aynı zamanda bu virüsler, suda ve karada aşırı sıcaklıklara dayanabilirler.
Bir kişiye kontamine yiyeceklerden norovirüs bulaştığında, yiyecekler, mutfak eşyaları, el sıkışma ya da diğer yakın temasların kurulması yoluyla virüs, kişiden kişiye hızla yayılabilir.
Öte yandan, norovirüslü biri kustuğu zaman virüs, havaya yayılabilir ve yüzeyleri hızlı bir şekilde kirletebilir. Virüs dışkı yoluyla da yayılabildiği için tuvaleti kullandıktan sonra ellerini iyice yıkamayan insanlardan da başkalarına bulaşabilir. Kirli çocuk bezleri de norovirüs yayılımında etkili olan bir başka sebeptir.
Özellikle küçük çocuklar, yaşlılar ve zayıf bağışıklık sistemine sahip olan kişiler, norovirüse karşı çok daha savunmasızdır. Bununla birlikte, virüs çok bulaşıcı olduğu için semptomlar ortaya çıkmadan önce yayılmayı önlemek oldukça zordur. Bir başka deyişle, daha hasta olduğunuzu bile anlayamadan bu virüsü başka insanlarla yayabilirsiniz.
Norovirüs Komplikasyonları
Virüs, insanların çoğunda uzun vadeli etkilere neden olmaz. Ancak virüs esnasında yaşanan dehidrasyon, özellikle çocuklarda, yaşlılarda ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde sıklıkla görülen bir komplikasyondur. Dehidrasyon ise aşağıdaki semptomlara neden olur:
- Ayaktayken baş dönmesi
- Ağız kuruluğu hissi
- Aşırı uyku hali
- Daha az çişe çıkma
- Çok az gözyaşıyla ya da hiç gözyaşı olmadan huysuzluk ya da ağlama isteği
- Kayıtsızlık hali
- Letarji
Dehidrasyonu önlemek için ise bol miktarda sıvı, özellikle su ve meyve suları içilmesi gerekir. Çocuklardaki kayıp sıvıları ve elektrolitleri dengelemek için oral rehidrasyon solüsyonu (Pedialyte gibi) verilebilir.
Alkollü ve kafeinli içeceklerin yanı sıra şekerli içecekler de ishali şiddetlendirebilir ve sizi daha da susuz bırakabilir. Bu nedenle bu ishalinizi kötüleştirecek yiyecek ve içeceklerden uzak durun. Son olarak, şiddetli dehidrasyon yaşama durumunda mutlaka doktorunuzla iletişime geçin.
Norovirüsü Önleme Yöntemleri
Özellikle çevrenizde çok sayıda başka insan varsa, norovirüs enfeksiyonunu önlemenin en iyi yolu temizliktir. Norovirüs kapsamında alabileceğiniz bazı temizlik önlemleri şu şekildedir:
- Tuvaleti kullandıktan veya bebek bezini değiştirdikten sonra ve yemek hazırlamadan veya yemeden önce ellerinizi sık sık en az 20 saniye sabun ve suyla yıkayın. Sabun ve su, alkol bazlı temizleyicilerden çok daha etkilidir.
- Kirlenmiş eşyaları (kirli çocuk bezleri gibi) dikkatli bir şekilde atın.
- Çiğ meyve ve sebzeleri iyice yıkayın. İstiridye ve diğer kabuklu deniz ürünleri yemeden önce mutlaka pişirin.
- Birisi hastalandıktan sonra, yüzeyleri deterjan ve klorlu ağartıcı karışımıyla temizleyerek dezenfekte edin.
Eğer norovirüsünüz varsa, kendinizi daha iyi hissetmeye başlasanız bile en az 2 ila 3 gün yemek hazırlamamaya özen gösterin. Bununla birlikte, hasta biri tarafından pişirilmiş yiyecekleri de yemekten kaçının.
Dilerseniz Egzamaya Ne İyi Gelir? sorusunu cevapladığımız içeriğimizi de ziyaret edebilirsiniz.
Norovirüs Ne Kadar Süre Bulaşıcıdır?
Virüs, 8 haftaya kadar yayılması mümkün bir hastalık olduğundan ötürü diğer insanları hasta etme şansınız oldukça yüksektir. Ancak bu virüs, genellikle çoğu virüste olduğu gibi zaman içerisinde daha az bulaşıcı bir hale gelir. Çoğu durumda, semptomsuz 48 saat geçirdikten sonra günlük yaşantınıza kaldığınız yerden devam edebilirsiniz. Norovirüs nedir? sorusunu cevaplamış olduğumuz içeriğimiz bu şekildeydi.