Nesli tükenmekte olan hayvanlar, dünyayı, birçok canlı türüyle paylaşmaktayız. Bunlardan bazıları da ne yazık ki nesli tükenmekte olan hayvanlar. Her ne kadar bir canlının yok olması endişe verici olsa da kimi zaman bu durumun önüne geçilemiyor. Teknik ve bilimsel pek çok önlemin alındığı günümüz şartlarında bile bazı hayvan türleri yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
Hayvanların neden neslinin tükendiğine ve bu konu alınan önlemlerin neler olduğuna cevap arayacağız. Ancak önce nesli tükenmekte olan hayvanlar hangileriymiş, birlikte bakalım.
Nesli Tükenmekte olan Hayvan Türleri
Günümüzde her canlının neslini sürdürmek adına risk altında olduğunu söyleyebiliriz. Değişen iklim şartları ve endüstrinin olumsuz etkileri bunun en büyük sebeplerinden. Dünyamız değişiyor. Bu değişim ne yazık ki olumlu ve organik bir değişim değil. Dünyamız, çoğu insan kaynaklı nedenlerden dolayı tükenmeye başladı. Bu tükenişten elbette canlı ya da cansız, tüm varlıklar etkileniyor.
Dünyadaki olumsuz değişimden en sert biçimde etkilenenler de kuşkusuz dünya üzerinde yaşayan canlılar. Öyle ki bazı hayvanların nesli hızla tükeniyor. Şu anki bilimsel verilere göre nesli en hızlı biçimde tükenmekte olan hayvanlar ise şunlar:
Vaşak (Lynx)
Kedigillerin yabani bir türü olan vaşakların nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. Vahşi bir tür olması sebebiyle avcı hayvanlardan olan vaşaklar, etoburdurlar. Bu hızlı, güzel, etkileyici kedilerin neslinin tükenme tehlikesinde olmasının sebebi ise ne yazık ki, insanlar. Değerli kürkleri sebebiyle avlanan vaşaklar yok olma tehlikesi içindeler. Bu durumun en üzücü olan kısmı ise hala vaşaklara avlanma yasağı gelmemiş olması.
Kaplan (Panthera Tigris)
Birçok sinema filminde ve efsanede kaplanlara yer verildiğini mutlaka duymuşsunuzdur. Kedigillerin nesli tükenme tehlikesi yaşayan diğer türü olan bu hayvanlarla yalnızca efsanelerde karşılaşmamıza ramak kaldı.
Nesli tükenmekte olan hayvan türleri, kaplanlar mükemmel bir avcı olmalarının yanı sıra efsanevi güzellikleriyle de dikkat çekmekteler. Onları farklı kültürlerde önemli yapan belki de bu sebeplerdir. Bazı devletlerin ulusal hayvanı da kabul edilen kaplanlar, ne yazık ki gerçek yaşamda o kadar değer görmüyorlar. Yaşam alanlarının yok edilmesi ve avcılık sebebiyle yok olmak üzereler.
Boğmaca Turna (Grus Americana)
1930ların sonunda dünyada tespit edilen yalnızca 29 boğmaca turna olduğu kayıtlara geçmiştir. Turnalar üzerine yapılan çalışmalar neticesinde az da olsa çoğalma imkânı bulmuşlardır.
Kutup Ayısı (Ursus Maritimus)
Kutup ayıları, adından da anlaşılacağı üzere kutuplarda yaşayan bir ayı türüdür. Belki de yaşamaya çalışan desek, daha doğru olur. Küresel ısınmanın etkisiyle eriyen buzullar, kutup ayıları için risk oluşturmaktadır. Fizyolojik yapıları gereği soğuk iklime ihtiyaç duyan bu türün önümüzdeki 50 yıl içerisinde tamamen yok olacağı tahmin ediliyor.
Mavi Balina (Balaenoptera Musculus)
Mavi balınalar yalnızca deniz canlıları içinde değil tüm canlılar arasında yaşayan en büyük ırk. Yetişkin bir insanın mavi balinaların bir yüzgeci kadar bile olmadığını söylesek ne kadar büyük olduklarını tahmin edebilirsiniz. 1966’da avlanmaları yasaklanana kadar nüfusları iyice azalmış bulunuyordu. Öyle ki bu, sayılarının yüzyıl önceki nüfuslarının %1’ine kadar gerilemesi anlamına geliyordu. Avlanmayla birlikte azalan nüfuslarını tehdit eden bir diğer şey ise kirlilik.
Kelaynak (Geronticus Eremita)
Yaşam alanı olarak kurak bölgeleri tercih eden kelaynak kuşları da nesli tükenmekte olan hayvanlardan. Dünya üzerinde artık yalnızca Türkiye ve Fas’ta görülen bu kuş türünü de avcılık tehdit etmektedir.
Makigiller (Lemuridae)
Makilerin ya da diğer bir değişle lemurların dünya üzerinde yaşayan 20 civarında türü bulunmaktadır. Makilerin yaşamını sürdüren tüm türlerinin nesli tükenme tehlikesi altındadır. Yaşam alanları ormanlar olan lemurlar, azalan ağaç popülasyonundan olumsuz etkilenmekteler. Lemurlar için ne kadar çok ağaç o kadar yaşam olduğu düşünülürse, ağaçların azalması onların da ölümü demek oluyor.
Nesli Tükenmekte Olan Hayvanlar İçin Alınan Önlemler
Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) her iki yılda bir kırmızı liste adını verdiği bir listeyle nesli tükenmekte olan canlıları bildirmektedir. Bugün tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan hayvanları da bitkileri de bu listeden öğrenmekteyiz. IUCN’in bir hayvanı kırmızı listeye alması için dünya üzerinde tespit edilen yetişkin sayısının 50’den az olması gerekmektedir.
Bu listeye giren tehlike altındaki hayvanlar hakkında neredeyse her ülkede avlanma yasağı çıkmaktadır. Bu hayvanların neslinin devamlılığı için alınan bir diğer önlem de habitatlarını geliştirmekle alakalıdır. Farklı çevre derneklerinin dünyanın her yerinden kabul ettiği bağışlar bu alanda fon olarak kullanılmaktadır.
Üreme konusunda problem yaşayan bazı türlerin denetim altında üreyebilmeleri hedeflenmektedir. Ancak tüm bunlar kısıtlı suni önlemlerdir. Daha sağlam bir önlem, dünyayı her canlı için yaşanır halde tutmaya çalışmaktır. Birçok insan kaynaklı sebep, yalnız hayvanlar için değil insanlar için de tehdit arz etmektedir. Bu sebeplerden en dikkat çekenleri:
- İklim değişikliği,
- Endüstriyel atıklar,
- Çevre kirliliği,
- Artan plastik kullanımı,
- Küresel su sıkıntısı,
- Avcılık.
İnsanlığın kolektif biçimde yaşam alanına bir bütün olarak sahip çıkması ve onu korumayı misyon edinmesi gerekmektedir. Canlılığın devamının sağlanması her bir insanın gezegenimiz adına sorumluluk almasıyla mümkündür. Nesli tükenmekte olan hayvanları incelediğimiz içeriğimiz bu şekildeydi, güncel konular için bizleri takip etmeye devam edebilirisiniz.
