Namaz Nasıl Kılınır?
Yeni başlayanlar, merak edenler veya hatalarını görmek isteyenler için “Namaz nasıl kılınır?” sorusuna cevap arayacağız. Öncelikle bilmeniz gerekir ki mezhepler arasında namaz kılma biçimiyle ilgili ufak tefek farklar vardır. Bununla birlikte namaz kılmak her mezhep için geçerli temel prensiplere dayanır. Bu prensipler namazın farzları ve sünnetleri olarak adlandırılmaktadır. Namaz kılmak için gerekli olanların neler olduğuna vakit kaybetmeden bakalım.
Namaz Nedir?
Dilimize Farsça’dan geçen bir kelime olan namaz, bedensel bir ibadeti ifade etmek için kullanılır. Namaz kelimesinin Kur’an’da kullanılan karşılığı ise salattır.
İslamiyet’e göre namaz, Hz. Adem’den bu yana var olan bir ibadet biçimidir. Allah’ı anma, övme ve yüceltme maksadıyla kılınan namaz, her inanan erkek ve kadına farzdır.
İslamiyet’in ilk yıllarından itibaren namaz, Müslümanlara farz kılınmıştır. Ancak ilk yıllarda namazın, sabah ve akşam olmak üzere iki vakit kılındığı bilinmektedir. İlerleyen yıllarda ise günde beş vakit namaz farz kılınmıştır. Hicretten yaklaşık bir buçuk yıl önce miraç gecesinde farz kılınan namaz, 5 vakitte kılınır:
- Sabah
- Öğle
- İkindi
- Akşam
- Yatsı
Kur’an’da namazla ve namaz kılanlarla ilgili pek çok ifade bulunmaktadır. Kur’an namazı, hakkıyla ifa edenlerden övgüyle söz etmektedir. Hz. Peygamber’in de namazın, ruhu arındırdığına ve kötülüklerden uzaklaştırdığına dair ifadeleri bulunmaktadır. Bununla birlikte Hz. Muhammed, kötülükten alıkoymayan namazın kişiyi Allah’tan uzaklaştıracağını ifade etmiştir. Bu ve benzeri ifadelerden namazın belli başlı formel kuralları olduğu gibi içsel kuralları da olduğu anlaşılmaktadır.
Namazın Farzları
Namazla ilgili içsel kurallara değinmeden önce formel kuralların ne olduğuna bakalım. Bu kurallar, İslami literatürde “namazın farzları” olarak adlandırılmaktadır. Bu maddelerden herhangi biri yerine getirilmediğinde namaz geçersiz kabul edilmektedir. Namazın farzlarından altısı namaza hazırlık mahiyetindedir ve bunlar namazın şartları olarak adlandırılırlar. Bir de namaz sırasında yerine getirilmesi gereken altı kural vardır ki bunlar da namazın rükünleridir.
Namazın şartları şunlardır:
- Hadesten Taharet: Abdestsizlik ve cünüplük gibi görünmeyen kirlerden temizlenmek
- Necasetten Taharet: Elbiseyi, vücudu, namaz kılınacak yeri görünen kirlerden temizlenmek ve abdestli bulunmak
- Setr-i Avret: Kadın ve erkekte örtünmesi gereken yerleri örtmek
- İstikbal-i Kıble: Namaz kılmak için kıbleye yönelmek
- Vakit: Her namazı kendi vaktinde kılmak
- Niyet: Namaza niyet etmek
Namazın rükünleri ise şunlardır:
- İftitah Tekbiri: Namaza başlarken açıktan “Allahu Ekber” demek
- Kıyam: Ayakta durulması gereken yerde ayakta durmak
- Kıraat: Gerekli yerlerde, gerekli sure ve duaları okumak
- Rüku: Gerekli yerde bir miktar eğilmek
- Secde: Gerekli yerde yüzü yere indirerek secde etmek
- Ka’de-i Ahire: Son oturuşu yapmak
Bu gereklilikler her namazda yerine getirilmesi gereken kurallardır. Bu kurallar bazı şartlara göre esneklik gösterebilmektedir. Örneğin temiz suya erişimin mümkün olmadığı durumlarda teyemmüm abdest yerine geçmektedir. Yahut bedensel bir problemi olanlar namazı oturarak kılabilmektedir.
Bu kurallarla birlikte namazı bozan şeyler bilinirse yerine getirilen ibadet daha sahih olacaktır.
Namazı Bozan Durumlar
Namaz sırasında yaşanabilecek bazı durumlar namazın bozulmasına neden olur. Bu durumda namazın tekrarı gerekir. Namazı bozan şeyler namazın mekruhları olarak adlandırılır. Bunlar:
- Namazın vaciplerinden birini kasten terk etmek (Fatiha okumamak gibi)
- Namaz sırasında zorunlu olmayan namaz dışı harekette bulunmak
- Oturuş ve duruşlarda adaba ters hareket etmek (Oturuş sırasında bir yere yaslanmak gibi)
- Namaz sırasında sesli bir şekilde gülmek
- Söz ve fiilin eş zamanlı olmaması
- Konuşmak
- Amel-i kesirde yani aşırı harekette bulunmak (üçten fazla kaşınmak gibi)
- Yemek yemek
- Yönü kıbleden başka bir yere çevirmek
- Gaz çıkarmak
- Bayılmak
Bunlar, namazın mekruhlarından olup meydana geldiklerinde namazı bozmakta olan şeylerden bazılarıdır.
Namaza dair dile getirilen tüm adabın mantığı huşu ve saygı içinde ibadetin yerine getirilmesi ile ilgilidir. Bu gerçek bilindiğinde tüm kurallara daha hızlı bir biçimde adapte olmak mümkündür.
Namaz Nasıl Kılınır?
İslami anlayışta diğer pek çok şeyde olduğu gibi kişi, bildiğinden mesuldür. Ama bununla birlikte gerekli tüm bilgiyi edinmesi de üzerine farzdır. Namaz söz konusu olduğunda Fatiha Suresi ile beraber Kur’an’dan üç ayet miktarınca bir sure ezberinizdeyse başlangıç için yeterli olacaktır. Şimdi gelelim namazın nasıl kılındığına…
Dilerseniz İstihare namazı nasıl kılınır? sorusunu cevapladığımız
Namaz için gerekli tüm hazırlıkları yapmış olmanız gerekmektedir. Abdest, uygun kıyafet, kıblenin tayini bu hazırlıklardandır. Bu hazırlıkların ardından temizliğinden emin olduğunuz zemin üzerinde kıbleye dönmeniz gerekir. Örneğin öğle namazının farzını şu şekilde kılabilirsiniz:
- Vaktin namazına niyet edilir. “Niyet ettim Allah rızası için öğle namazının farzını kılmaya.”
- “Allahu Ekber” diyerek tekbir alınır. Tekbir alınırken kadınlar ellerini göğüs hizasında kaldırır. Erkekler, baş parmakları kulak memesine değecek şekilde ellerini kaldırarak tekbir alırlar.
- Kadınlar göğüs üzerinde erkekler göbek altında ellerini bağlarlar. Sağ el sol elin üstüne gelmelidir.
- Sübhaneke Duası okunur.
- Euzu Besmele çekilir.
- Fatiha Suresi okunur.
- Kur’an’dan üç ayet miktarınca okunur.
- Rükuya gidilir.
- Kıyama kalkılır.
- Secdeye gidilir.
- Tekrar secdeye gidilir.
- İkinci rekât için kıyama kalkılır.
- İkinci rekât Sübhaneke okunmadan aynı şekilde kılınır.
- İkinci rekâtta secdeden sonra oturulur ve Tahiyyat Duası okunur.
- Üçüncü ve dördüncü rekatlarda yalnızca Fatiha Suresi okunur. Ardından Kur’an’dan başka ayet okunmaz.
- Dördüncü rekâtta da secdeden sonra oturulur. Tahiyyat Duası’yla birlikte Salli ve Barik Duaları okunur. Ardından bilenler Rabbena Duaları’nı okur.
- Önce sağa sonra da sola olmak üzere “esselamu aleyküm ve rahmetullah” diyerek selam verilir.
- Selam verirken gözler omuz başında olmalıdır.
Oturuş ve duruşlarda erkek ve kadınlar arasında bazı küçük farklar vardır. Bunlara dikkat etmek namazın adabındandır. Namaz nasıl kılınır? sorusuna bu içeriğimizle cevap vermeye çalıştık, güncel birçok konu hakkında içerik için bizleri takip etmeye devam edebilirsiniz.