İnsan vücudu, oldukça kompleks bir yapıya sahip olduğundan ötürü bakımı da oldukça zordur. Bu nedenle de insanlar, hayatları boyunca pek çok takviye kullanılırlar. Özellikle de insan vücudunda daha düşük seviyede olan vitaminleri, bileşenleri ya da molekülleri dengede tutmak için yararlanılan bu takviyeler, insanların daha sağlıklı bireyler olmasına yardımcı olur. Bu doğrultuda insanların kullandığı takviyelerden biri de glukozamindir. Peki glukozamin nedir?
Glukoz ve amino asit glutaminden oluşan ve vücutta doğal olarak bulunan glukozamin, bir moleküldür. Kıkırdak ve diğer vücut dokularının oluşumunda ve onarımında kullanılan glikozaminoglikan molekülünün üretimi için glukozamin gereklidir.
Diğer bir yandan, insanlar yaşlandıkça vücuttaki glukozamin üretimi azalmaya başlar. Bu nedenle de pek çok insan, başta osteoartrit gibi yaşlanmaya bağlı sağlık sorunları ile savaşmak için glukozamin takviyesi kullanmaya başlayabilir. Vücudun glukozamin arzını yenileyerek ve hasarlı kıkırdağı yeniden inşa ederek, glukozaminin besin takviyesi olarak kullanılmasının osteoartriti uzak tuttuğu düşünülmektedir.
Glukozaminin Çalışma Prensibi
Yürütülen araştırmaların pek çoğu, insan vücudunda doğal olarak yer alan bir molekül olan glukozamin sülfatın faydalarına odaklanmıştır. Araştırmacılar, glukozamin takviyesi almanın ya da onu kemik suyu gibi doğal kaynaklardan almanın, vücuttaki kıkırdak ve sinovyal sıvı miktarını arttırdığını düşünmektedir. Böylece araştırmacılara göre glukozaminin, eklem dejenerasyonunu önlemeye ve ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabileceğine inanmaktadır.
Günümüzde günlük bir glukozamin dozu önerisi bulunmamakla birlikte, çoğu insan tek başına ya da sülfat, omega-3 veya MSM takviyeleri ile birlikte günde 500-1500 mg glukozamin almaktadır. Bu doz ise genellikle aşağıdaki rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılır:
- Enflamasyonu azaltmak ve otoimmün reaksiyonları tersine çevirmek
- Eklem sağlığını iyileştirmek ve korumak
- Eklemlerin hassasiyetini ve ağrısını azaltmak
- Bağırsak astarını korumak ve iyileştirmek
- Midede, mesanede ya da bağırsakta gelişen tahriş ile savaşmak
- İnflamatuar bağırsak hastalığı ve sızdıran bağırsak sendromunu tedavi etmek
- Kırıkların, çatlamaların ya da yaralanmaların akabinde dokuları ve daha güçlü kemikleri yeniden yapılandırmak
En sık tavsiye edilen glukozamin türü ise glukozamin sülfat formudur. Sülfat, vücudun kıkırdak üretmesine yardımcı olur ve böylece eklem sağlığında son derece önemli bir rol oynar. Glukozamin sülfatın, glukozamin hidroklorür ya da N-asetil glukozamin dahil olmak üzere diğer glukozamin formlarından daha çok etkili olduğu da araştırmalar sonucunda bulunmuştur.
Neden Glukozaminin Kullanılır?
İnsanlar tarafından glukozamin sülfat takviyeleri, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli nedenler ile kullanılır:
- Kireçlenme
- Glokom
- Zayıflamak
- Çene ağrısı
- Eklem rahatsızlığı
- Sırt ağrısı
- İnterstisyel sistit olarak bilinen mesane hastalığı
- Multiple skleroz (MS)
- HIV
- Kalp hastalıkları
- AIDS
Bununla birlikte, glukozaminin bu hastalıkların herhangi birinin tedavisinde ya da önlenmesinde etkili olduğunu gösteren çok az sayıda veri bulunmaktadır.
Glukozaminin Yan Etkileri
Doktorunuz ile görüşmeden kullanmaya başlayacağınız herhangi bir takviyede olacağı gibi glukozamini de kendi başınıza kullandığınızda birtakım sıkıntılarla karşılaşabilirsiniz. Özellikle de önerilen dozun üzerinde glukozamin kullanmanın belli başlı yan etkileri olabilir. Orta ve nadir görülen yan etkilerden bazıları şunlardır:
- Karın ağrısı
- Kabızlık
- İshal
- Baş ağrısı
- Döküntüler
- Mide bulantısı
- Kusma
- Göğüste ağrılı yanma etkisi
Öte yandan, eğer deniz ürünleri alerjiniz varsa, kabuklu deniz ürünleri içermeyen glukozamin takviyesi aldığınızdan emin olmanız gerekir. Glukozamin kullanırken dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise şeker hastası olup olmamanızdır. Eğer şeker hastalığınız varsa, glukozamin kullanırken son derece dikkatli olmalısınız. Özellikle şeker hastasıysanız aşırı glukozamin kullanımı, kan şekeri seviyenizi aniden yükseltebileceğinden dengenizi şaşırmanıza neden olabilir.
Dilerseniz Kreatinin Faydalarına değindiğimiz içeriğimizi de ziyaret edebilirsiniz.
Diğer bir yandan, glukozamin ve anti-diyabetik ilaçlar çeşitli çalışmalarda ilişkilendirilmiştir. Kemoterapötik ilaçlar ve kolesterol düşürücü ilaçlar ile potansiyel etkileşimlere ilişkin bazı raporlar da bulunmaktadır. Bu nedenle de eğer sağlık durumunuz açısından bu gruplardan birinde yer alıyorsanız glukozamin kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Glukozamin Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sağlıklı bir vücut için tavsiye edilen miktarda glukozamin kullanmak oldukça önemlidir. Ancak bazı durumlarda glukozamin dozu aşırıya kaçabilir ya da bazı sağlık durumu problemlerine sahip olan insanların bu takviyeyi dikkatli kullanması gerekebilir. Böyle durumlar için glukozamin kullanımında dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
- Hamilelik ve emzirme: Glukozamin takviyesinin hamileyken ya da emzirirken kullanmanın güvenli olup olmadığını söylemek için yeterli güvenilir bilgi mevcut değildir. Bu nedenle de bebeğinizin ve kendinizin sağlığını tehlikeye atmamak için glukozamin kullanmaktan kaçınmalısınız.
- Astım: Astımı daha da şiddetlendirebileceği için astımlı kişiler, daha fazla bulgu ortaya çıkana kadar glukozamin içeren ürünlerden kaçınmalıdır.
- Diyabet: Eskiden glukozaminin kan şekeri seviyelerinin yükselmesine neden olabileceğine dair bazı endişeler vardı. Bununla birlikte, çoğu çalışma, glukozaminin şeker hastalarında kan şekeri seviyelerini yükseltmediğini göstermektedir.
- Glukom: Göz içi basıncını attırabilen glukozamin, glokomun da şiddetlenmesine neden olabilir. Bu nedenle, eğer glokomunuz varsa glukozamin almadan önce mutlaka bir sağlık uzmanına danışın
- Yüksek kolesterol: Önceleri, glukozaminin kolesterol seviyelerini yükseltebileceği düşünülüyordu. Bununla birlikte, araştırmaların çoğu, glukozaminin kolesterol seviyelerini yükseltmediğini göstermektedir.
- Yüksek tansiyon: Daha önceden, glukozaminin kan basıncını yükseltebileceği düşünülüyordu. Bununla birlikte, araştırmaların çoğu, glukozaminin kan basıncını yükseltmediğini gösteriyor.
- Kabuklu deniz ürünleri alerjisi: Son derece yararlı olan bu takviye, karides, ıstakoz ve yengeçlerin kabuklarından yapılır. Bu nedenle glukozamin kullanmadan önce, kabuklu deniz ürünleri alerjiniz varsa mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Elbette tamamen sağlıklı bir insan olsanız bile takviye kullanırken aşırıya kaçmamalı ve mutlaka doktor gözetiminde kullanmalısınız.
