Çevremizde ve doğada birçok madde bulunmaktadır. Hücre birleşimlerinden meydana gelen bu maddeler birçok formatta karşımıza çıkar. Doğanın dört ana maddesi olan katı, sıvı, gaz ve hava bu maddelerin oluşumunu ve değişimini etkilemektedir. Doğadan ham olarak alınan maddeler bizlerin kullanımı için farklı evrelere tabi tutularak cisim haline getirilir. Bu aşamalarda geçilen süreçlerde birçok başka kimyasal ve ısı değişkenleri ile karşılaşan maddeler değişime karşı koyabilir. Bu tarz durumların en sık karşılaşanları arasında da viskozite gelmektedir. Peki günlük hayatta duymaya alışkın olmadığımız viskozite nedir?
Sıvı maddelerin akışkanlığına bağlı olan bir konu olan viskozite, birçok insan tarafından görülse de tanımsal olarak bilinmemektedir. Hayatımızdaki örneklerini öğrendiğimizde farkındalığımızın artarak bilgilerimizin gelişeceği bu konuyu “Viskozite nedir?” sorunun yanıtını sizler için araştırdık.
Viskozite Akmazlık Nedir?
Viskozite en basit açıklamasıyla akışkanlığın tersidir. Türü fark etmeksizin her türlü sıvının akışa gösterdiği direnci anlatmak için kullanılan tanımlamaya viskozite denmektedir. Sıvıların uygulanacağı ya da bulunacağı yüzeye karşı direnç göstermesi kimya başta olmak üzere birçok alanda karşımıza çıkar. Viskoziteyle ilk karşılaştığımız noktalardan biri mutfağımızda şerbetlenen tatlılardır. Zaten viskozitenin diğer bir adı da ağdalanmadır. Sıvıların direnci ve akışkanlığını kaybetmesini tanımlamak adına kullanılan bu kelime daha çok bilim dalları ve teorik makalelerde sıvılar konusu başlığı altında incelenmektedir. Günlük hayattan anlatmak istediğimiz ise viskozite birçok noktada gözlemlenebilir.
Günlük hayatımızda farkında olmasak da bilimin birçok alanıyla içli dışlıyızdır. Mutfağımız birer laboratuvar evimiz ise birer bilim merkezi olarak görülebilir. Bu bilim merkezinde viskozitenin gündeme geleceği konu başlığı ise evinizi boyamaktır. Diğer başlıklardan biri de kavanozunuzdaki bal ve çocukluğunuzdaki allı güllü macunları örnek olarak gösterebiliriz.
Viskozitenin Önemi
Viskozite bilimsel bir terim ve anlaması güç bir kavram gibi gözükse de hayatımızın içinde gözümüze çarpan noktaları fazladır. Viskozite sıvıların bulunma şeklini, sıvıların kullanıldığı ortamdaki sürtünme kuvvetini, sıvıların etkileyicilik düzeyini etkilemektedir. Buna bağlı olarak viskozite hayatımızda şu noktalarda önemlidir:
- Arabanıza konulan motorun akışkanlığı kalite kriterlerindendir yani viskozite değeri önemlidir.
- Mutfağınıza alacağınız katkı maddeleri ile su gibi olmasını istemezsiniz bu yüzden katkı maddesiz balın orijinal viskozitesiyle lezzetini anlayabilirsiniz.
- Duvarınızda kullanacağınız boyaların duvarınızdan akmasını ya da tabaka olarak sürülmesi tercih edeceğiniz seçimlerden değildir.
Günlük hayatımızla bu kadar iç içe olan viskozite kavramını öğrendikten sonra kesinlikle bakış açınız değişmektedir. Bilimin günlük hayatta kullanılmasının en güzel örneklerinden olan viskozite genel çerçeveleri ile önem noktaları bu şekildedir. Kavramın ünlü bilim insanı Newton ile aynı konu başlıklarında anılması ve akışkanlar mekaniği derslerinde en çok kullanılan terim olması onu günlük hayatımızdan uzak tutmamıştır. Bu farkındalıkların birine katkı için kaleme aldığımız viskozite nedir, viskozitenin önemi nelerdir gibi maddeler sizlere yeni bilgi pencereleri sunacaktır.
Viskozite Ölçümü Nasıl Yapılır?
Viskozitenin akışkanlığın zıttı olduğunu ve akmaya karşı direnç olduğunu belirtmiştik. Kullanılacak sıvıların beklenen ayara gelmesi ve belirlenen viskozitede işleme sokulabilmesi adına viskozite ayarları özel olarak yapılmalıdır. Bu ayarlar için özel teknolojilerde aletler gerektiği gibi viskoziteyi etkileyen faktörlerde mevcuttur:
- Sıvının Cinsi: Her maddenin moleküler yapısı ve yoğunluğu farklıdır. Viskozitesi yoğun maddelerde moleküler yapıların daha yoğundur. Moleküller arası çekim kuvveti fazladır bu da viskozite yoğunluğunu arttırır.
- Sıcaklık: Sıvıya ait sıcaklık arttıkça içinde bulunan moleküller birbirinden ayrışmaya başlar. Isınan sıvının birbirinden ayrılan molekülleri viskoziteyi düşürür. Molekülleri ayrı ve sıcaklığı fazla akışkanların viskozitesi düşüktür.
Viskoziteyi ölçmek için özel tasarlanan araçların temel çalışma prensibi ise oldukça basittir. Sadece analog olarak sıralayacağımız işlemlerin belirli bir düzenekte daha net ölçümler ile yapılmasını sağlarlar. Viskozite ölçümü için huni biçiminde bir kap ve kronometre gereklidir. Yukarıdan huniye dökülen ve aşağıya akmasına izin verilen sıvının aşağıya ulaşma süresinin hızı viskozite değerini belirlemede kullanılır. Akışkan bir sıvının viskozite düzeyi oldukça düşüktür. Motor yağları, reçeller, boya ve kimyasalların hazırlanması gibi akışkanlarda viskozite değerlerine ihtiyaç vardır.
Günlük Hayatta Viskozite ve Boya İlişkisi
Newton’un öğretilerinden olan akışkanlara bağlı olarak ölçülen viskozite değeri, günlük olarak evimizde kullanacağımız boyalarda karşımıza çıkar. Boyaların kullanmadan önce dibe çöktüğünü ya da beklenilen akışkanlıkta olmadığı zamanları sizler de gözlemlemişsinizdir. Sıvı olma haline direnç göstermesi yani boyanın viskozite değerinin yüksek olması boyanın sürülmesini zorlaştırmaktadır. Boyanın sürülebilir kıvama gelmesi için viskozite değeri arttırılmalıdır.
Kullanmak istediğiniz boyadan tam anlamıyla verim alabilmeniz için belirli birimler mevcuttur. Dibine çökmemiş, üst tabakasında ayrı bir oluşum gözlenmeyen yapısı kumlanmamış olan boyalar ile işlemlerinizi kolayca gerçekleştirebilirsiniz. Boyanın viskozitesini arttırmak için kullanılan bazı yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler zaman değerleri ve aralıkları ile ölçülerek viskozite değeri belli olan boyaya uygulanır. Yöntemlerin en bilineni ve en çok uygulananı kimyasal bir çözücü olan solventin kullanımıdır. Boyayı uygulayacağınız araca bağlı olarak viskozite değeri değişkenlik gösterebilmektedir. Rulo fırça, püskürtme cihazı ve düz fırçalar farklı viskozite değerindeki boyalar için kullanılmaktadır.
Dilerseniz Rastgele Konulara değindiğimiz kategorimizi de ziyaret edebilirsiniz.
Genel hatlarıyla aktarmak istediğimiz viskozite temel düzeyde bilgileri kapsar. Formülleri, disiplinler arası kullanımı ve kuram derinliği gibi viskoziteye dair her nokta için yazımız iyi bir temel bilgiyi sizlere sağlar.
