Geçmişten günümüze kadar birçok felsefi akım ortaya çıkmıştır. Bunlar arasında pozitivizm kavramı, çok fazla araştırılır. Öncelikle bu kavram, sosyolog ve filozof Auguste Comte tarafından ortaya atılmıştır. Bir diğer adı ise “Olguculuk” olarak karşımıza çıkıyor. Öyleyse, pozitivizm nedir? Detayları öğrenmek için içeriğimizi okuyabilirsiniz.
Pozitivizm ya da olguculuk; doğru bilgiye ve insan için olumlu gerçekliğe, sadece bilim yoluyla ulaşılabileceğini öne süren felsefi düşünce, şeklinde tanımlanır. Amprizmin bir akımı olarak kabul edilebilir. Bunun nedeni, doğru bilgiye sadece deneyle ulaşılabileceğini savunmasından kaynaklanır. Diğer bilim dallarındaki gibi kesin gerçeklere ulaşılabileceğini söyleyen bir akımdır. Ayrıca pozitivizm, bazı temel ilkeler üzerine ortaya çıkmıştır.
Pozitivizmin Temel İlkeleri Nelerdir?
“Pozitivizm nedir?” sorusuna daha ayrıntılı biçimde yanıt vermek için temel ilkelerine değinmemiz gerekir. Aşağıdaki listede pozitivizmin ilkelerini görmeniz mümkündür:
- Fenomenalizm: Bilim insanları, sadece gerçek deneyimlere ve bilime odaklanmalıdır. Bahsi geçen durumdan dolayı ilk zamanlarda konusu olan doğaüstü olayların açıklanmasına izin verilmemiştir.
- Nominalizm: Bu kurala göre deneyim, sadece bilimle kaydedilebilir. Ancak deneysel araştırmalar dışında herhangi bir olgu yoktur. Nominalizm, felsefe dünyasında olguculuk anlayışının eleştirilmesine neden olan bir kuraldır. Çünkü bireysel ve toplumsal gerçeklerin aynı olmaması tartışma yaratmıştır.
- Reddediş: Sosyal çalışma yapan bir bilim insanın nasıl davranması konusunu ele alır. Çalışmaların bilimsel mi yoksa akılcı mı değerlendirilmesi gerektiğiyle alakalıdır. Bu noktada çalışmalar, öznel şekilde incelenmemelidir.
- İnanç: Bilim türleri farklı olsa bile hepsinin ortak kurala sahip olduğunu savunan ilkedir. Yani tüm bilimsel yasalar, tek bir yasadan doğar.
Comte, toplumun yeniden inşa edilmesi için bilim yolunu savunmuştur. Ona göre toplum, sadece pozitivizm ile kurtulur. Pozitif bilgi, tarihsel süreç içerisinde ortaya çıkan bir bilgidir ve üç evreye sahiptir.
Antropojenik Jeomorfoloji Nedir? sorusunu cevaplamış olduğumuz bir diğer içeriğimizi de okuyabilirsiniz.
Pozitivizm Temel Evreleri Nelerdir?
Pozitivizm akımı, Comte’a göre üç temel evreden geçer. Pozitif bilgiye ulaşmadan önce toplumlar, iki farklı aşamadan geçmiştir. Bunlar, aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
- Teolojik Evre: Toplumların fenomenleri, Tanrısal ve manevi yönde ele aldığı evredir.
- Metafiziksel Evre: Karşılaşılan olayların nedeni, soyut kavramlarla açıklanır. Özgürlük ve eşitlik gibi kavramlar, metafiziksel evreye örnek gösterilebilir.
- Pozitif Evre: İnsan, artık bu aşamada gözlenen olaya yönelir. Sadece yasalar ve arasındaki değişmeyen bağlantılar göz önüne alınır. Comte’a göre bu evre, insanın düşünce ve gelişim açısından en üst düzeydeki aşamadır.
İçeriğimizde “Pozitivizm nedir? sorusuna ayrıntılı bir şekilde yanıt verdik. Kısacası, pozitivizm toplumsal gerçekliği doğal gerçeklik olarak gören bir akımdır. Akıma göre bu gerçeklik tamamen görünenle ilgilidir. Görünmeyen bir yanı varsa yok sayarak açığa çıkarma gayesi gütmez. Olguyu insan isteminden tamamen ayırarak bilime ve deneye odaklanır. Olgu ve değer arasında herhangi bir şekilde insan isteminin olmamasıdır ve öz ile görünüş arasında fark bulunmaz.
