Mısır’ın tanrı ve tanrıçaları, birbiriyle iç içe geçmiş bulunan pek çok inancı temsil ediyorlardı. Kültür geliştikçe, insanların inançları ve dolayısıyla tanrıların temsil ettiği şeyler de değişiklik gösterdi. Mısır tanrıları kısmi olarak da olsa insan gibi davranıyorlardı. Fiziksel olarak da, bazıları hayvan özellikleri de taşısa da, geneli insan formuna yakın görünüyordu. Meşhur Mısır tanrıları ve özelliklerini uygun bir sıralamaya koyalım ve birlikte inceleyelim.
Mısır Tanrısı Ra
Mısır Tanrısı Ra veya bilindiği diğer adıyla Re, göklerin ve her şeyin hükümdarıydı. Işığın dünyaya olan köprüsüydü, güneşin ve firavunların tanrısıydı. Bazı efsanelere göre, güneşin göklerde dolaşabiliyor olması, Ra’nın semalarda iki tekerlekli arabasını sürüyor olmasına bağlıdır. Mısır tanrısı Ra, başlarda sadece öğle güneşiyle bağlantılı görülüyordu. Ancak yıllar geçtikçe genel olarak güneş ile bağlantılı olduğu inancı hâkim olmuştur.
Mısır Tanrıçası Nut
Mısır tanrıçası Nut, nam-ı diğer Mısır tanrıçası Nuit, göklerin, uzayın, yıldızların ve astronominin tanrıçasıdır. Vücudu mavi renkli ve yıldızlarla kaplı olan tanrıça, gökleri sırtında taşıyarak desteklemesiyle bilinirdi. Tanrıça Nut, yeryüzü ve toprağın tanrısı olan Geb’in eşiydi. Osiris, Neftis, İsis ve Anubis’in annesidir. Tanrıça Nut’un asıl ismi, Latin alfabesinde Nwt seslerine karşılık gelmektedir. Hiyerogliflerde karşılaşılan bu kelimenin antik Mısır’da gökyüzü anlamına geldiği düşünülmektedir. Tanrıçanın adı Nut ve Nuit’in yanı sıra Nunut ve Nent olarak da çevrilmiştir.
Mısır Tanrısı Geb
Yeryüzü ve toprağın sorumlusu olan Mısır tanrısı Geb, güneşe doğum veren yumurtayı çıkaran tanrıdır. Yeryüzünü temsil eden bu tanrı, genellikle göklerin Tanrıçası Nut’un altında uzanırken resmedilirdi. Toprakla olan bağlantısı sebebiyle aynı zamanda bereket tanrısıydı. Yeryüzündeki tüm bitki ve ağaçlar aslında onun vücudunda büyürdü. Ölenler onun içine gömülürdü, depremler onun kahkahalarının bir etkisi olmaktan ibaretti. Yeryüzünde kudretli bir tanrıydı.
Mısır Tanrısı Osiris
Mısır tanrısı Osiris, yeryüzünün ve göklerin oğludur. Tanrıça İsis’in sevdiceğidir. İnsanoğluna medeniyetin sırlarını öğreten tanrı olarak bilinegelmiştir. Yer altı dünyasının bir tanrısı olan Osiris’in vücudunun alt yarısı genelde mumyalanmış olarak tasvir edilmiştir. Kardeşi tarafından ihanete uğrayan ve öldürülen Mısır tanrısı Osiris, tanrıça İsis tarafından diriltilmiştir. Pek çok efsaneye göre zamanla tanrıların kralı olarak anılmaya başlanmıştır.
Mısır Tanrıçası İsis
Büyük tanrıçalardan birisi olan İsis, Geb ve Nut’ın kızıdır. Tanrı Osiris’in kız kardeşi ve aynı zamanda eşidir. Mısır’ın her yerinde ve daha da ötesinde tapılırdı. Mısır tanrıçası İsis, kocası Osiris’in uğradığı ihanetten sonra onun ölü bedenini aramış ve bulmuş, bir araya getirerek dirilmesini sağlamıştır. Bir nevi ölülerin tanrıçası rolünü almıştır. Ardından kendisini Osiris’in bedeninden hamile bırakmıştır ve Horus’a doğum vermiştir. Çocuğunu Osiris’in katili olan Seth’ten saklı tutmak için gizlilik içerisinde yetiştirmiştir. Rüzgarlar, yaşamın kendisi, sihir, gökler ve biralarla bağlantılı görülmüştür. Mısır’ın kutsal anasıydı.
Mısır Tanrısı Anubis
Anubis çoğu efsanede Neftis’in Osiris’ten doğan çocuğu iken, bazı efsanelerde babası Set’tir. Cenaze ve yeraltı dünyası odaklı bir konumda olan Mısır tanrısı Anubis’in görevi, ölülerin ruhunu tartmaktır. Tanrı Anubis ölülerin ruhlarını tartıya koyar, bir tüyden daha hafif olup olmadıklarına bakardı. Eğer kalp tüyden daha hafifse, ruh yer altı dünyasına, Osiris’e gitmeye hak kazanırdı. Eğer bir tüyden daha ağır basarsa, Anubis ruhu parçalayarak yok ederdi. Annesi olan mısır tanrıçası Neftis, tanrıların evinin başıdır. Çoğunlukla şahin kanatları olan bir kadın olarak tasvir edilmiştir. İsis’in yoldaşıydı ve aynı zamanda bir ölüm tanrıçasıydı.
Mısır Tanrısı Horus
Tanrı Osiris ve Tanrıça İsis’in oğlu olan tanrı Horus, firavunun koruyucusu ve genç erkeklerin tanrısıydı. Akranı olan pek çok semavi varlığın aksine, Mısır tanrısı Horus’un farklı yönlerine atfedilmiş birden fazla ismi bulunmaktaydı. Atfedilen bu isimlendirmeler Heru, Harnidyitef (İntikamcı Horus), Hor ve Harpanebtay (İki Toprağın Hükümdarı) olmak üzere dört tanedir.
Neler Öğrendik?
Mısır tanrılarından bahsettiğimiz bu yazıda, aklımızda neler kaldı? Gelin, yeniden gözden geçirelim:
- Mısır tanrıları ve özelliklerini inceledik. Onlara atfedilen şeyleri gözlemledik.
- En bilinen Mısır tanrı ve tanrıçalarının soy dizilimine genel hatlarıyla göz attık.
- Mısır tanrı ve tanrıçaları arasındaki ilişkileri yüzeyden gözlemlemiş bulunduk.
- Eskiden insan yaşamıyla iç içe olduğuna inanılan tanrı ve tanrıçaları gözlemledik.
- Biranın kaynağını öğrendik! Büyük tanrıça İsis!
Mısır tanrılarını ve özelliklerini incelediğimiz içeriğimiz bu şekildeydi, antik insanların usulüyle uğurlaşmak gerekirse, kutlu kalın!
Zeki insanların düşünceyi geliştirme yolları olarak yaptıklarını inceledik.
