“Lupus hastalığı nedir?” sorusuna verilecek ilk yanıt, dikkat edilmesi gereken bir hastalık olduğudur. Lupus ya da tam adıyla Sistemik Lupus Eritematozus, bağışıklık sisteminin kendi doku ve organlarını hedef alması sonucu gelişen, kronik romatizmal bir hastalıktır. Akciğerler, kalp, beyin, kan hücreleri, böbrekler ve cilt dahil pek çok organda tutulum gösterebilir. %90 oranında kadınlarda görülen lupus hastalığı en sık 15-45 yaş arasında görülür. Pek çok organı birden etkilediğinden başka hastalıklar ile karıştırılıp teşhis edilmesi zor olabilir.
En belirgin semptom olarak yüzde kelebek şeklinde bir kızarıklık oluşturması olduğundan halk arasında ‘kelebek hastalığı‘ olarak bilinir. Hastaların çoğunda ateş, artrit, cilt döküntüsü ve halsizlik bulunmaktadır. Lupus hastalığı otoimmün olarak tanımlanan bir bağışıklık sistemi hastalığıdır. Bu hastalıkta bağışıklık sistemi vücudun önemli yapıtaşlarından biri olan kolajene saldırmaktadır. Selena Gomez’in hastalığı olarak bilinen SLE yani lupus hastalığı nedir, ne değildir, gelin beraberce inceleyelim.
Lupus Hastalığının Türleri
Lupus iki tür olarak karşımıza çıkar biri Diskoid Lupus Eritematozus (DLE), diğeri ise Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) olarak adlandırılmaktadır. Semptomları benzer olsa da iki tür arasında farklılıklar bulunur. Diskoid Lupus Eritematozus daha hafif olarak seyreder. Bağışıklık sisteminin saldırıları iç organları etkilemez. Fakat ciltte, özellikle güneş ışınlarına maruz kalındığında deformasyonlar oluşabilir. Oluşan diskoid lezyonlar geçse de deride iz bırakabilir.
Sistemik Lupus Eritematozus daha ağır olarak yaşanmaktadır. Bağışıklık sisteminin normal olmayan hareketlerinden tüm organlar etkilenebilir. Organlardaki tutulumun önüne geçebilmek için hızlıca tedaviye ihtiyaç duyulmaktadır. Yüz bölgesinde kalıcı yara izleri bırakma ihtimali olan döküntüler oluşabilir.
Lupusun Sebepleri Nelerdir?
Lupus hastalığının sebebi kesin olarak bilinmemekle birlikte hastalığın ortaya çıkmasında; ilaç kullanımı, enfeksiyonlar, güneş ışınları, stres, hormonlar, çevresel etkiler ve genetik sebepler ön plana çıkmaktadır. Östrojen hormonu hastalığın oluşma riskini artırırken, testesteron hormonu azaltmaktadır. Lupus hastalığının kadın, 15-45 yaş arasında, Asyalı, İspanyol, Afro-Amerikalı, ailesinde Lupus geçmişi olan kişilerde görülme sıklığı fazladır. Yapılan araştırmalarda lupusun oluşumunda genetik faktörler tespit edilerek 50’den fazla riskli gen olduğu saptanmıştır. Toksik maddelere maruz kalmak, sigara kullanımı, stresli bir yaşam biçimi de lupusu tetikleyebilmektedir. CMV ve EBV gibi virüslerin sebep olduğu enfeksiyonlar sonrası lupus görülebilmektedir.
Lupus Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Lupus hastalığı vücutta hemen her dokuyu etkileyebildiğinden klinik tablo hastadan hastaya oldukça farklılık gösterebilir. Yine belirtiler hastalık seyri esnasındaki dalgalanmalar nedeniyle aralıklı olarak kaybolabilir veya şiddetlenebilir. Bu bağlamda aşağıdaki belirtiler lupus seyrinde görülebilir:
- Hafıza kaybı
- Depresyon, psikoz, bilinç bulanıklığı
- Baş ağrısı
- Göğüs ağrısı
- Göz ve ağızda kuruma
- Nefes darlığı
- Soğuğa maruz kalma ya da stresli durumlarda parmak uçlarında görülen morarma
- Sık tekrarlanan aftlar ve farklı sindirim sorunları
- Kellik veya şiddetli saç dökülmesi
- Güneş hassasiyeti
- Ciltte şişlik, döküntü ya da kızarıklık
- Yüzde kelebek şeklinde kızarıklık
- Gezici yapıda eklem ağrıları
- Yaygın kas ağrıları ve güçsüzlüğü
- Yorgunluk ve halsizlik
- Yüksek ateş
Erken dönemde tedavi edilmeyen lupus uzun vadede bazı organlarda kalıcı hasara yol açabilmektedir. Öksürük, nefes darlığı, akciğer hasarı, bağışıklık sistemi yetersizliği, kemik iliği hasarı kaynaklı kansızlık, böbrek hasarı gibi durumlar tedavisi geç ya da yetersiz yapılmış hastalarda görülebilmektedir.
Dilerseniz Egzamaya ne iyi gelir? sorusunu cevapladığımız içeriğimizi de okuyabilirsiniz.
Lupus Tedavisi Nasıl Yapılır?
Lupus hastalığına yaklaşımda asıl hedeflenen hastalığın kontrol altına alınıp semptomları azaltmak ve oluşabilecek komplikasyonların önlenmesidir. Çünkü lupus hastalığının bilinen kesin bir tedavisi yoktur. Tedavi yaşam boyu devam eder ve ilaç kullanımı dışında yaşam biçimi değişikliklerini de içerebilir. Hastanın uyumu, hekimin kararlarına ve inceleme taleplerine uygun davranılması uzun süren bu tedavide oldukça önemlidir.
Lupus alevlenmeler gösteren bir hastalık olduğundan doktorun istediği sıklıkta, gerekli tetkik ve yaptırmak gerekmektedir. Hasatlığın seyrine göre semptomlarda azalmaya sebep olacak birtakım ilaçlar kullanılabilir. Ayrıca güneşten kaçınmak, yeterli ve dengeli beslenmek, tuzu azaltmak, fosfor, kalsiyum, D vitamini ve benzeri vitamin ve mineral desteği almak, düzenli egzersiz yapmak, sigarayı bırakmak da semptomları azaltacak önerilerdir. Lupus hastalığı bitkisel tedavisi için de zerdeçal, zencefil, elma sirkesi, epsom tuzu, Hindistan cevizi yağı kullanımı önerilmektedir.
