Asperger sendromu, otizm spektrum bozukluklarının alt türlerinden biri olan nörolojik bir rahatsızlıktır. Her 1000 çocuktan 1-4’ü arasında değişen bir oranda görüldüğü ve erkek çocuklarında daha sık karşılaşıldığı bilinmektedir. Fakat bu oranlara rağmen hala halk arasında tam olarak nasıl bir rahatsızlık olduğu bilinmemektedir. Peki, Asperger sendromu nedir? Belirtileri nelerdir? Nasıl teşhis edilir? Tüm ayrıntılarıyla Asperger sendromuna yazımızdan ulaşabilirsiniz.
Asperger Sendromu Nedir?
Asperger sendromu, sosyal etkileşimde sıkıntı yaşanan ve iletişim kurmada güçlük çekilen bir otizm spektrum bozukluğudur (OSB). Önceleri tek başına bir hastalık olarak tanımlansa da günümüzde OSB türü bir nörolojik hastalık olarak bilinmektedir. Diğer otizm türlerinden ayrı olarak dil ve bilişsel becerilerin gelişimi konusunda bir gecikme yaşanmayan Asperger, genellikle normalin üzerinde bir zekâ düzeyi getirir. Otizmli bireyler ile gelişimleri karşılaştırıldığında konuşma şekillerinin Asperger’de daha normal olduğu ve konuşmanın daha erken başladığı görülmektedir.
Normal düzeyin üzerinde veya normal değerlerde bir zekaya sahip oldukları için özel bir eğitime ihtiyaç duyulmaz. Otizmli bireylerin özel eğitim sınıflarında ders gördükleri bilinse de Asperger sendromuna sahip olanlar standart sınıflarda ders görme konusunda sıkıntı yaşamazlar. Fakat okul ortamı ve ilerisindeki iş hayatlarında iletişimsel açıdan bazı sorunlar olabilir. Bu konuşurken zorlanmak şeklinde değil, karşısındakinin beden dili ve mizahi iletişimlerini anlayamamak şeklinde oluşmaktadır.
Asperger Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Asperger sendromu genel olarak çocukluk döneminde tespit edilmektedir. Hem çocuklarda hem de yetişkinlerde görüldüğü bilinmektedir. Fakat hastalığın seyri açısından erken tanı oldukça önemlidir. Burada belirtilerin çok iyi gözlemlenmesi gerekir. Çünkü Asperger’in belirtileri kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Yaygın olarak görülen Asperger sendromu belirtileri ise;
- Sosyal etkileşimde zorlanma
- Sürekli olarak tekrarlayan davranışlar ve takıntı haline getirilen durumlar
- Empati duygusunda eksiklik
- İletişim halinde oldukları kişilerin anlattıklarına odaklanamama
- Duygusal sorunları yorumlayamama
- Göz temasından kaçınma veya çok dikkatli göz kontağı kurma
- Vücut dilini ve mizahi iletişim yollarını anlayamama
- Mahremiyet algısında eksiklik
- Abartılı duygusal tepkiler
- Rutinlerine aşırı bağlı olma
- Ses tonlarını ayarlayamama
- Duyusal açıdan anormal davranışlarda bulunma (nesnelere aşırı dokunma gibi)
- İleri düzeyde sözel beceriler
- Temel motor becerilerde aksama
Bu belirtilerin hepsi Aspergerli bir çocukta görülmek zorunda değildir. Kimi çocukta birçoğu kimisinde ise birkaçı belirti olarak ortaya çıkacaktır. Kesin teşhisin koyulması için bir uzmana danışmak Asperger sendromu için zorunlu bir durumdur. Fakat öncesinde çocukların iyi gözlemlenerek belirtilerin olup olmadığı konusunda bir ön bilgi ile erken teşhisin yolunu açmak oldukça önemlidir.
Asperger Sendromu Tanısı
Asperger sendromu tanısının koyulması sürecinde en önemli etkenlerden biri ebeveyn gözlemidir. Çünkü bu sendromun kesin olarak tanımlanması için herhangi bir test kiti bulunmamaktadır. Genellikle aileler gelişimsel açıdan yaşıtlarından eksik veya ileride olan çocuklarının bir rahatsızlığı olduğunu düşünerek uzmanlara başvurmaktadır. Bu sayede çocukta bir sendromun görülüp görülmediğine dair tanı koyma süreci başlamaktadır. Herhangi bir test yapılamadığı için belirli alanlarda değerlendirmeler yapılarak Asperger teşhisi koyulmaya çalışılmaktadır. Bu süreçte çocuklar dil gelişimi, sosyal etkileşim, konuşma becerileri ve motor becerileri gibi birçok değerlendirme sürecinden geçmektedir. Asperger testi olmadığı için doğru teşhis için çok iyi bir inceleme sürecinden geçilerek değerlendirme yapılması oldukça önemlidir.
Asperger Tedavi Edilebilir Mi?
Asperger sendromunu sonlandıracak bir tedavi bulunmamaktadır. Yalnızca rahatsızlığın belirtileri azaltılabilir. Bunun için belirtilere özel olarak kullanılan ilaçlar bulunmaktadır. Sinir hali, uykusuzluk, hiperaktivite ve tekrarlanan davranışlar için ilaçlar doktor tarafından verilebilmektedir. Kişiyi rahatsız edecek davranışlar böylece kontrol altına alınabilmektedir. Fakat sosyal davranışların iyileştirilmesi için ilaçların bir etkisi olamayacaktır. Bu sebeple çeşitli terapilere katılarak Asperger belirtilerini hafifletmek gereklidir. Konuşma ve dil terapileri, mesleki terapiler ve bilişsel davranışçı terapiler bunlardan bazılarıdır.
Dilerseniz SMA Hastalığı Nedir? sorusunu cevapladığımız içeriğimizi okuyabilirsiniz.
Konuşma ve dil terapileri sayesinde iletişim becerilerinin normale yakın düzeye çekilmesi ve incelikli dil becerilerinin gelişmesi hedeflenmektedir. Böylece sosyal ortamlara daha rahat girebilen ve karşısındakini anlamakta daha az zorluk çekmeye başlayan Asperger bireyler, kariyer gelişimleri açısından da olumlu etkileneceklerdir. Meslek terapileri ile de iş ortamında gerekli becerilerin oluşması sağlanmaktadır. Kişisel bozukluklar için uygulanan psikiyatri terapileriyle de çeşitli bozuklukların giderilmesine yardımcı olan tedaviler uygulanmaktadır. Ayrıca fiziksel belirtilerin azaltılması için fizik tedavi de alınarak motor becerilerin düzenlenmesine yönelik tedavilere başvurulmaktadır. Asperger sendromu nedir? sorusunu cevapladığımız içeriğimiz genel olarak bu şekildeydi.
