Nüfus Piramidi Nedir? Özellikleri ve Çeşitleri Nelerdir?

“Nüfus piramidi nedir?” sorusuyla alakalı araştırma yapıyorsanız doğru yazıdasınız! Herhangi bir ülkenin ya da yerin sahip olduğu nüfusun; cinsiyet ve yaş gibi unsurlarını belirten tabloya nüfus piramidi adı verilir. Bir ülkenin piramidine baktığınızda o ülkenin nüfusunun yaş gruplarına ve cinsiyetlere göre dağılışı hakkında bilgi edinebilirsiniz. Bu piramitlerin X ekseninde kişi sayısı, Y eksenindeyse yaş grupları bulunur. Bir ülkenin gelişmişlik düzeyiyle nüfusun doğru orantılı olduğu düşünüldüğünde bu piramitler sayesinde ülkelerin gelişmişlik düzeyi hakkında bilgi edinebilirsiniz.

Ülkenin sosyo ekonomik durumunu belirlemek için ülkedeki yaş grubunun kişi sayısına olan oranının bilinmesi önemlidir. Kullanılan nüfus piramitleri, çeşitli yaş gruplarını cinsiyete göre ayırmaktadır. Bu bağlamda ülkenin piramidine bakarak yaş grupları, cinsiyet dağılımı, nüfus hareketleri ve  gelişmişliği hakkında bilgi almak mümkündür.

Nüfus Piramidi Nedir?

Bir bölgenin özelliklerini göstermek için kullanılan yöntemlerden biri, nüfus piramididir. Gelişmişlik düzeyiyle doğrudan ilgili olan piramitler, ülke hakkında birçok farklı bilgiyi öğrenmenizi sağlar. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Çocuk, genç ve yaşlı kişi sayısı.
• Göçler
• Doğum ölüm oranları
• Gelişmişlik düzeyi
• Savaş yılları ve kıtlık

Piramitlerin sağladığı en önemli bilgilerin başında nüfus oranı yer alır. Bu durum, genellikle yüzdelik ya da direkt sayı üzerinden gösterilir. Bir piramide bakarak ülkede bulunan kadın ve erkeklerin sayısını öğrenebilirsiniz. Sağ tarafta kadınların, sol taraftaysa erkeklerin sayısı belirtilir. Aynı zamanda nüfusun yaş gruplarına göre dağılımını da bu tablodadır.

Nüfus Piramidi Çeşitleri Nelerdir?

Nüfus piramitleri, çeşitli özelliklere göre birbirinden ayrılmaktadır. Özelliklerine göre piramitler şu şekilde birbirinden ayrılabilir:

• Gelişen tip
• Gerileyen tip
• Durağan tip
• Orta tip

Yaş gruplarına göre şu gruplara ayrılır:

• 0-14 yaş genç grup
• 15-64 çalışma çağındaki olgun grup
• 65 yaş ve üzeri yaşlı grup

0-14 yaş, aralığına genç grup denmektedir. Doğurganlık oranının fazla olduğu ülkelerde bu yaş grubu daha fazladır. Bu ülkelerin gelişmişlik düzeyi azdır. 15-64 arası yaş grubu, çalışan aktif grup olarak adlandırılır. 65 yaş üzeriyse yaşlı gruptur. Bu yaş grubunun fazla olup olmaması ülkenin gelişmişlik düzeyine bağlıdır.

Nüfus özellikleri ve yaş gruplarına bağlı olarak piramitler çeşitli yapılarda bulunur. Piramitlerin çeşitleri hakkında bilgi sahibi olmak için içeriğin devamını okuyabilirsiniz.

Kenarları İçe Çökük Üçgen Nüfus Piramidi

Bu piramit, doğum ve ölüm oranlarının fazla olduğu az gelişmiş ülkelere aittir. Piramidin alt kısmı, üstüne göre daha geniştir. Bu durum, doğum oranının fazla olduğuna işaret eder. Üst kısmının dar olmasıysa nüfusun azlığıyla  açıklanmaktadır. Çalışma çağındaki grubun yaş ortalaması düşüktür. Ortalama yaşam süresinin kısa olması da bu piramide sahip ülkelerin gelişmişlik düzeyinin az olduğunu göstermektedir.

Düzgün Üçgen Nüfus Piramidi

Doğum oranlarının yüksek fakat ölüm oranlarının azalmaya başladığını gösteren piramittir. Piramidin tabanının geniş olması, doğum oranının fazla olmasıyla açıklanabilir. Sağlık koşullarının gelişmekte olduğunu gösteren bu piramit, şeklinde ölüm oranları nispeten azalmaya başlar. Doğum oranlarının fazla olmasına karşın ölüm oranının az olması, bu ülkelerde nüfus artışını ortaya çıkarır.

Asimetrik Nüfus Piramidi

Doğum oranlarının hızla düştüğünü gösteren piramit şeklidir. Tabanı dar olan bu şekle bakıldığında bebek ve çocuk yaş grubunun düşük olduğu görülür. Bu piramide sahip ülkelerde nüfus artışı, neredeyse yok denecek kadar azdır. Doğum oranıyla gelişmişlik düzeyi doğru orantılı olduğu için  ülkenin gelişmeye başladığını göstermektedir.

Arı Kovanı Nüfus Piramidi

Hem doğum hem de ölüm oranlarının düşük olduğu ülkelerin  piramididir. Bu piramit, genellikle en gelişmiş ülkeleri göstermektedir. Çocuk oranı, yaşlı oranına göre çok daha azdır ve ortalama yaşam süresi fazladır. Aynı zamanda çalışma çağındaki yaş ortalaması yüksektir. Genellikle Avrupa ülkeleri buraya dahil edilir.

Çan Nüfus Piramidi

Doğum oranı düşükken bu oranı arttırmaya başlayan ülkelerin piramididir. Bu ülkelerde yaşlı oranı, çok daha fazladır ve bununla birlikte yeni doğan oranı da artmaya başlamıştır. Bu bilgiler doğrultusunda ortalama yaşam süresinin fazla olduğu ülkelerin bu piramide sahip olduğu söylenebilir.

Türkiye’nin Nüfus Piramidi Nedir?

Türkiye  piramidinin asimetrik şekilli olduğu söylenebilir. Taban kısmı geniş olan Türkiye, nüfus piramidinde doğum oranlarının fazla olduğu gözlemlenmektedir. Fakat taban kısmında son dönemlerde daralma olduğu görülür. Bu da Türkiye’de doğum oranlarının azaldığı anlamına gelir. Aynı zamanda piramide bakıldığı zaman Türkiye nüfusunun çoğunluğunun 15 ila 65 yaş grubundan oluştuğunu söylemek mümkündür.

Gelişmemiş Ülkelerin Nüfus Piramidi Özellikleri Nelerdir?

Gelişmemiş ülkelerin en belirgin özelliklerinden birisi doğum oranının fazla olmasıdır. Bu da  nüfus artışının hızla artması durumunu beraberinde getirir. Ek olarak bu ülkelerde bağımlı çocuk oranı fazlayken bağımsız yaşlı oranı daha azdır. Sağlık hizmetlerinin gelişmemiş olmasıyla birlikte  ülkelerde yaşam süresi çok daha kısadır. Çalışan  yaş ortalaması gelişmiş olan ülkelere göre daha düşükken çalışan bu grup genellikte tarım sektöründe hizmet vermektedir.

Fallout Filmi Konusu, Oyuncuları ve Analizi incelememize de ulaşabilirsiniz.

Kentsel nüfus oranının da düşük olduğu söylenebilir. İş olanakları az olduğundan diğer ülkelere verilen göç sayısı oldukça fazladır. Genellikle tarımla uğraşan bu ülkelerde kişi sayısının dağılışı ülkenin doğal koşullarından etkilenmektedir. Şekil olarak incelendiği zaman doğum oranlarının fazla olmasıyla birlikte piramidin tabanı geniştir. Bu ülkelere Angola, Burundi, Benin gibi Afrika ülkeleri dahil edilebilir.

Gelişmiş Ülkelerin Nüfus Piramidi Özellikleri Nelerdir?

Gelişmiş ülkelerde doğum oranı çok daha düşüktür. Bununla birlikte bu ülke piramitlerinin tabanlarının dar olduğu gözlemlenmektedir. Nüfus artış hızı düşük olan bu ülkelerde yaşlı oranı, çocuk ve bebeklere göre daha fazladır. Ölüm oranlarının düşük olması bu piramide sahip ülkelerde ortalama yaşam süresinin uzun olduğunu gösterir. Ülkelerdeki kişilerin birçoğu, kentlerde yaşamakta ve tarım dışı sektörlerde faaliyet göstermektedir.

İş oranlarının fazla olması, dışarıdan göç almasına neden olmaktadır. Nüfusun ülke içindeki dağılışının  doğal koşullardan çok daha az etkilendiği söylenebilir. Bu ülkelerde çalışan yaş ortalaması gelişmemiş olanlara göre çok daha yüksektir. Böylece eğitime verdiği önem doğrultusunda gelişmiş bir ülke olduğunu göstermektedir. İngiltere, ABD, İtalya ve İsveç, bu gruba dahil edilir.