Kan Grupları ve Özellikleri 

Bir insanın vücudunda toplamda 5 litre kan bulunur. Arter, ven ve kılcal damarlar aracılığıyla vücudun her bir noktasına ulaşır ve dokuların beslenmesini sağlar. Aynı zamanda yapısı içerisinde üç farklı hücre bulunur. Bunlar; eritrosit, lökosit ve trombositlerdir. Kan grupları ve özellikleri hücre eritrositlerin üzerinde taşıdığı antijen türlerine göre şekillenmektedir. Gelin, kan grupları ve bunların sahip olduğu özelliklere daha yakından bakalım.

Kan Grupları Nelerdir?

Kan grupları, yüzeyinde bulunan antijenler ve antikorlar adı verilen proteinlerin varlığına göre belirlenir. İki temel antijen tipi A ve B’dir. A grubu olan kişilerin kırmızı kan hücrelerinde A antijeni bulunurken, B grubunda B, AB grubunda ise hem A hem de B bulunur. 0 grubunda ise yoktur.

Kan Gruplarının Antikorları Nelerdir?

Antikor kelimesi bir maddeye karşı savunma gösteren hücre demektir. Bir kan grubunun antikoru, eritrosit hücresinde bulunan antijenin, tam zıttıdır. Daha net bir ifadeyle açıklamak gerekirse A grubuna sahip bireylerin kanında, B antikorları bulunur. B grubu kişilerinde ise A antikorları vardır. AB grubunda herhangi bir antikor bulunmazken, 0 grubunda her iki antikor da bulunur.

Antikorlar, kan transfüzyonlarında uyumlu grup seçimini önemli kılar. Örneğin, A grubuna sahip bir kişiye B grubundan takviye yapılırsa bağışıklık sistemi antikorlar aracılığıyla bu durumu reddeder. Böylelikle kan grupları ve özellikleri hakkında önemli bir detay görülmüş olur.

Rh Antijeni Tiplendirmesi

Rh antijeni, Rh faktörü olarak da bilinir ve kırmızı kan hücrelerinin yüzeyinde bulunan bir proteindir. Rh antijeni varlığına göre kişiler pozitif (+) veya negatif (-) olarak sınıflandırılır. Pozitif bireylerin kırmızı hücrelerinde Rh antijeni bulunurken negatif kişilerde bulunmaz. Dünyadaki insanların yüzde 85’inde Rh pozitif antijeni vardır. Negatif olanı ise daha nadir görülmektedir.

Rh pozitif ya da negatif tiplenmesi, kişilere anne ve baba yoluyla yani kalıtımsal olarak geçer. Aynı zamanda belirlenmesi sürecinde;

• Kan bağışı,
• Kan transfüzyonları,
• Gebelik öncesi taramalar,
• Rh negatif bir annenin pozitif değerli bebek taşıması durumunda yapılan prenatal taramalar gibi birçok klinik senaryoda önemli bir rol oynar.

Yapılan tespitler sayesinde hem çocukluk hem de yetişkinlik dönemlerinde bazı hastalıkların iyileştirilmesi mümkün hale gelir.

Tüm Kan Grupları ve Transfer Şartları

İnsan vücudunun sıvı dokusu olan kan, hayati öneme sahiptir. Tüm insanlar için görevi aynıdır. Ancak sahip olduğu özellikler farklıdır. Bu farklılık neticesinde gruplar meydana gelmiştir. Kan transfüzyonu ve organ bağışı gibi önemli müdahalelerde grupların bilinmesi çok mühimdir. Aşağıda tüm kan gruplarını ve taşıdıkları antijenleri görebilirsiniz:

• A+: A ve rhesus antijenleri vardır.
• A−: A antijenleri bulunur. Fakat rhesus yoktur.
• B+: B ve rhesus antijenlerine sahiptir.
• B−: B antijenleri olsa da rhesus bulunmaz.
• AB+: A, B ve rhesus vardır.
• AB−: A ve B varken rhesus antijenleri yoktur.
• 0+: Sadece rhesus antijenlerini bulundurur.
• 0−: Hiçbiri bulunmamaktadır.

Kan bağışı sırasında uyumlu grupların yanı sıra başka faktörler de dikkate alınmalıdır. Örneğin, verici ve alıcının kanının antikor durumları kontrol edilmeli ve eşleştirilmelidir. Ayrıca sıvının uyumluluğu için tam teşekküllü hastanelerde profesyonel hekim ve sağlık çalışanları tarafından test ve taramaların yapılması gereklidir. Bu durum ayrıca kan grupları ve özellikleri için dikkat çekici noktalar arasındadır.

A Grubu Kimlere Kan Verebilir ve Alabilir?

A grubuna sahip kişiler, kendi gruplarından kan alabilir ve AB grubuna verebilir. Bunun nedeni, A grubunun kırmızı kan hücrelerinde sadece A antijeninin bulunmasıdır. AB grubu ise A antijeniyle uyumlu olduğu için bu gruptan sıvı alabilir.

B Grubu’nun Kan Alabildiği Gruplar

Kanında B antijeni bulunan kişiler, B grubuna sahip olan bireylerden alabilir. Ayrıca AB grubuna da verebilirler. B grubunun kırmızı kan hücrelerinde sadece B antijeni bulunduğu için AB grubuyla uyumludur.

AB Grubu, Her Gruptan Kan Alabilir

AB grubu, hem A hem de B antijenlerine sahip olduğu için herhangi bir gruptan (A ve B) kan alabilir.

Ginkgo Biloba Nedir? sorusunu cevaplamış olduğumuz başka bir içeriğimizi de ziyaret edebilirsiniz.

Evrensel Verici: 0 Grubu

0 grubunun kırmızı kan hücrelerinde ne A ne de B antijeni bulunur. Bu nedenle diğer gruplardan alamaz. Ayrıca tüm gruplara kan verebildiği için “evrensel verici” olarak kabul edilir.