Epigrafi, tarih için önemli olan bir bilimdir. Dilimize “yazıt bilimi” olarak geçen bu bilim dalı, son dönemlerde merak edilmeye başlandı. Dolayısıyla “Epigrafi nedir?” sorusu pek çok platformda sorulmaya ve cevabı tartışılmaya başlandı. En geniş tanımlama ile epigrafi, eski zamanlardan günümüze gelen yazıtların anlaşılması ve dilimize çevrilmesine olanak tanıyan bilimdir. Eski çağlardan kalan yazılar günümüze kadar ulaşarak o günler ile alakalı fikir sahibi olmamızı sağlar.
Epigrafi biliminin coğrafya sınırı, Antik Yunan’ın ayak bastığı yerlerden başlar. Zaman sınırı ise yazının Doğu’dan alınmasından Bizans devri sonuna kadar olan süreyi içinde alır. Bu yüzden Antik Yunan’ı içinde barındıran Anadolu toprakları epigrafi bilimi için önemli çalışma alanı oluşturur. Yani, epigrafi biliminin çalışma alanı oldukça fazladır.
Epigrafi Çalışma Alanları
Epigrafi, geçmişte ortaya çıkan din, eğitim, siyaset ve gündelik hayatla alakalı bir disiplindir. Tarihi değer taşıyan yazıtların çevrilmesiyle geçmişin günümüze ışık tutmasını sağlar. Çalışma alanı için coğrafyanın da epigrafi bilimine etkisi büyüktür. Bunun yanında epigrafi çalışmalarının yapılabilmesi için ilk olarak arkeoloji bilimine ihtiyaç vardır.
Kazılarla ortaya çıkan eserler üzerinde çalışma yapılması için kişinin epigrafi bilimi konusunda uzman olması gerekir. Kalıntılar üzerinde yazılan yazılar, tarihi öğrenebilmek adına önemli detayları içerebilir, dünya tarihini değiştirmeye büyük bir katkı sağlayabilir. Bu yüzden gerek kazı sırasında gerek inceleme sırasında dikkatli davranılması önemlidir. Aksi takdirde ortaya çıkan eserde, geri dönüşü olmayan hasarlar oluşabilir.
Epigrafi bilimi için bir diğer önemli nokta ise yazıların parça parça ortaya çıkabileceği durumudur. Epigrafi, sayesinde farklı coğrafyalarda bulunan benzer içeriklere ulaşarak eserin tamamlanması sağlanabilir. Birleştirilen parçalarla bütünün ortaya çıkmasına yardımcı olunur.
Epigrafi bilimi, insanlık tarihinin aydınlatılması açısından değerli bir bilimdir. Bu bilim, bilinmeyen tarihin keşfedilmesine olanak tanır.
Epigrafi Neyi İnceler?
Geçmişi günümüze taşımaya yardımcı olan epigrafi bilimi, sert cisimler üzerine yazılan yazıları inceler. Bu yazılar genel olarak anıtların üzerinde yer alır. Ancak anıtların yanı sıra mermer, taş, seramik gibi sert cisimlere yazılmış yazıların tümü epigrafinin konusudur. Epigrafi, bu tarz materyaller üzerine yazılmış olan Yunan ve Latin yazıtlarını inceleyerek çevirir.
Epigrafinin incelediği yazılar genel olarak sert yüzeylere yazıldığından iyi korunmuş haldedir. Ayrıca okumaları da aynı nedenden dolayı, kolaydır. Ancak bazı durumlarda bulunan kalıntılar, kırık, eski veya zedelenmiş olabilir. Böyle durumlarda epigrafi bilimcinin işi zorlaşmaktadır. Çünkü epigrafistin görevlerinden biri, bu yazıtları tamamlamak ve metinleri orijinal haline yakın konuma getirmektir.
Yazının hangi konuda olduğunun anlaşılması için epigrafi tüm imkanlarını kullanmalıdır. Metinlerin eksikliklerinin tamamlanması açısından dikkatli bir takip gerekir. Bu sayede yazının ana hatlarının oluşması sağlanır. Böylece tarihteki önemli olaylar gün yüzüne çıkarılabilir. Epigrafi bilimi sayesinde tarihin gidişatı öğrenilir. Bu yazıtların tarih için önemli rollere sahip olduğu bilinir.
Epigrafi Bilimin Tarihle İlişkisi Nedir?
Epigrafi, tarih bilimine yardımcı olan bilim dallarından biridir. Bu disiplin çerçevesinde yapılan araştırmalar, tarihe büyük katkı sağlamıştır. Böylece dünya tarihinin kilit noktaları öğrenilebilmiş, büyük eserlerin günümüze ulaşması mümkün olmuştur. Epigrafinin tarih bilimine sağladığı katkılar, şu şekilde sıralanabilir:
- Anıtlar üzerinde yazıların çözümlenmesi ile döneme ilişkin önemli bilgiler elde edilmiştir.
- Anıtlar üzerinde yazılmış yazılar, genellikle spesifik bir olay üzerinedir. Bu olaylar da tarihin gidişatı açısından önemlidir.
- Yazıtlar, geçmişteki olayların belgesi niteliğindedir. Çevirisinin yapılmasından sonra yazıları yorumlamak ise tarih bilimcilerin işidir.
Görüldüğü üzere epigrafi ve tarih bilimi birbirinden ayrı düşünülemez. Epigrafi bilimi, yazıt ve kitabeleri inceleyerek yazılma amacını ve dönemin koşullarını tespit eder. Bu sayede tarih biliminde bu yazıtlar, farklı dönem şartlarını ve yaşantısını anlamak açısından oldukça önemli rol taşımaktadır.
Epigrafi Biliminin Sağladığı Faydalar
Ülkemiz açısından epigrafi bilimi çok fazla bilinmemektedir. Buna rağmen ülkemizde sosyal bilim çevresinde epigrafi çalışmaları hala daha sürdürülür. Ayrıca epigrafi bilimiyle ilgilenen uzman kişilere epigrafist denilir. Epigrafistler, tarihin tozlu sayfalarının aydınlatılması açısından çok önemli kimselerdir. Peki, epigrafi bilimi ve epigrafistlerin faydaları nelerdir?
- Epigrafi bilimi, tarihin bilinmesine ve gelişmesine olanak tanır.
- Yüzyıllar önce yaşamış kişilerin sosyal-siyasal veya günlük yaşam koşulları hakkında bilgi verir. Geçmişi aydınlatır, bugüne ışık tutar.
- Geçmişte yaşayan toplumların kültürlerini bugüne getirir.
- Dünya üzerinde etkili olan olayların bilinmesini sağlar.
- Eski kalıntılar incelenir ve ülkeler hakkında eksik kalan bilgiler tamamlanır.
Dilerseniz Entropi Nedir? sorusunu cevapladığımız içeriğimizi de inceleyebilirsiniz.
Son dönemlerde unutulmaya başlansa da geleceğin şekillenmesi açısından epigrafi bilimi çok önemlidir. Bu yüzden değeri bilinmeli ve çalışmaları hız kesmeden devam etmelidir. Sosyal ve kültürel açıdan oldukça önemli bir bilim dalı olan epigrafi kapsamında yapılan çalışmalar sayesinde açıklanamayan birçok durum aydınlatılır. Böylece insanlar, tarihin nasıl şekillendiği konusunda bilgi sahibi olabilir. Epigrafi Nedir? sorusunu cevaplamış olduğumuz içerik bu şekildeydi.
