Doğal uydusu olan gezegenlerin uydularının nasıl oluştuğu bilim adamları için gizemini korurken doğal uydusu olmayan gezegenlerin hangileri olduğu da merak konusu olmaktadır. Peki, güneş sistemimizde yer alan uydusu olmayan gezegenler hangileridir? Bu yazımızda uydusu olmayan gezegenlere dair merak ettiklerinizi cevaplayacağız.
Güneş sisteminde yer alan gezegenler insanlık tarihi boyunca merak konusu olmuştur. Yıllar içerisinde birçok yeni bilgiye ulaşılsa da günümüzde hala bilim insanlarının gökyüzüne dair keşfedemediği birçok konu vardır. Bu konulardan biri de gezegenlerin doğal olarak bulunan veya bulunmayan uydularıdır. Güneş sistemine bakıldığında sekiz tane gezegen olduğu bilinmekte ve bunlardan bazılarının doğal uydusu bulunmamaktadır.
Uydusu Olmayan Gezegenler Hangileridir?
Uydu, uzayda kendinden büyük bir nesnenin yörüngesine yerleşen nesnelere denmektedir. Bu uydular Dünya’nın etrafında dönen Ay gibi doğal veya Uluslararası Uzay İstasyonu gibi yapay olabilmektedir. Güneş sisteminde birçok doğal uydu bulunmaktadır ve neredeyse her gezegenin en az bir tane uydusu olduğu bilinmektedir. Fakat Merkür ve Venüs’ün doğal uydusu bulunmamaktadır. İç gezegenler olarak bilinen bu iki gezegenin neden uydularının olmadığı yıllardır sıkça merak edilmektedir. Peki, güneş sisteminde yer alan gezegenlerin neredeyse hepsinde bulunan doğal uydular neden Merkür ve Venüs’te yoktur? Şimdi bu iki gezegenin özelliklerini inceleyelim.
Merkür
Merkür’ün tarihi, milattan önce 14. yüzyıla ve Babillere ait olan kaynaklara dayanmaktadır. En eski kaynaklarından olan tabletlerde Merkür’den “sıçrayan gezegen” olarak bahsedilmektedir. Ama asıl adını tanrıların habercisi olarak bilinen Roma tanrısı Merkür’den almaktadır. Güneş sistemindeki en hızlı gezegen olması en hızlı Tanrı olduğuna inanılan Merkür’ün adını almasına sebep olmuş olabilir. Merkür, yörüngesinde saatte 173.000 km hızla ilerlemekte ve kendi yörüngesi etrafında 116 günde hareket etmektedir. Uydusu olmayan gezegenlerden biri olan Merkür’ün bilinen diğer özellikleri ise şunlardır;
- Güneş sistemindeki en küçük gezegendir.
- Güneş sistemindeki Güneş’e en yakın gezegendir.
- Isıyı koruyacak atmosferi olmadığı için diğer gezegenlerden daha fazla günlük ısı değişimi yaşamaktadır.
- Bilinen hiçbir doğal uydusu yoktur.
- Güneş sistemindeki en yoğun ikinci gezegendir.
- Merkür’ü teleskop ile gözlemleyen ilk kişi Galileo Galilei’dir.
Venüs
Venüs, adını Eski Roma Tanrıçası Venüs’ten almaktadır. Eski Yunan mitolojisinde Afrodit olarak da bilinen Venüs, çıplak gözle görülebilen parlak bir gezegen olduğu için adını, Aşk ve Güzellik Tanrıçasından almıştır. Halk arasında Çoban Yıldızı olarak da adlandırılan Venüs, herhangi bir uyduya ya da halkaya sahip değildir. Güneş sistemi içerisindeki en sıcak gezegen olduğu ve diğer tüm gezegenlerin tam tersi istikamette döndüğü de hakkındaki bilgiler arasındadır. Uydusu olmayan gezegenlerden biri olan Venüs’ün bilinen diğer özellikleri ise şunlardır;
- Güneş sistemindeki en sıcak gezegendir.
- Güneş’e en yakın ikinci gezegendir.
- Dünya ile kardeş gezegen ve ikiz gezegen olarak bilinmektedir. Bunun nedeni büyüklük açısından hemen hemen aynı olmalarıdır.
- Bilinen hiçbir doğal uydusu veya halkası yoktur.
- Venüs’ü teleskop ile gözlemleyen ilk kişi Galileo Galilei’dir.
- Venüs Güneş sistemindeki diğer gezegenlerin tersi istikamette döndüğü için Güneş batıdan doğup doğudan batmaktadır.
- Yüzeyinde sıvı yoktur.
- Dünya’dan bakıldığında en parlak gezegen olmasıyla çıplak gözle görülebilmektedir.
Merkür ve Venüs’ün Uydusu Neden Yoktur?
Uyduların gezegenlerin yörüngesine girmesi, gezegenin kütle-çekim alanına bağlıdır. Venüs ve Merkür, Güneş’e en yakın iki gezegen olmaları nedeniyle Güneş’in kütle-çekim alanının içerisine girmektedirler. Bu sebeple kendi çekim kuvvetlerinden daha baskın olan Güneş’in kütle-çekim kuvveti sayesinde kalıcı uyduları olamamaktadır. Yörüngelerine girecek her uydu Güneş’in kütle-çekim alanına girerek Merkür ve Venüs’ün uydusu olmayı bırakmaktadır.
Hangi Gezegenin Kaç Uydusu Vardır?
Uydusu olmayan gezegenlerden bahsettikten sonra, Güneş sistemimizdeki doğal olarak uydusu bulunan gezegenlerden de bahsedebiliriz. Merkür ve Venüs harici neredeyse bütün gezegenlerin en az bir adet uydusu vardır. Farklı boyut ve şekillerde olabilen uyduların, çekim gücü sayesinde gezegenlerin etraflarında döndükleri bilinmektedir. İşte Güneş Sistemimizde yer alan gezegenlerin uydu sayıları;
- Jüpiter’in bilinen 79 doğal uydusu vardır. Bunların en büyükleri İo, Europa, Ganymede ve Callisto’dur.
- Satürn’ün bilinen 82 doğal uydusu vardır. Güneş sistemindeki en büyük uydulardan ikinci olan Titan Satürn’ün uydularındandır.
- Uranüs’ün bilinen 27 doğal uydusu vardır.
- Neptün’ün bilinen 14 doğal uydusu vardır. Bunlardan en büyüğü Triton’dur ve ve Triton diğer uyduların tersi olan bir yörüngeye sahiptir.
- Dünya’nın hepimizin bildiği tek bir uydusu vardır. O da Ay’dır ve bilindiği kadarıyla Güneş sistemindeki en büyük 5. uydudur.
- Mars’ın bilinen 2 doğal uydusu vardır. Bunlar Phobos ve Deimos’tur.
Dilerseniz Güneşin Katmanları‘na değindiğimiz içeriğimizi de okuyabilirsiniz.
Güneş Sistemimizde yer alan gezegenlere baktığımızda uydusu olmayanların oldukça nadir olduğu görülmektedir. Merkür ve Venüs de az görülen ve doğal uydusu bulunmayan iki gezegendir. Uydusu olmayan gezegenler hangileridir? sorusunu bu şekilde cevaplamış olduk.
